İslam dininin gayesi (amacı), insanı Allah’a kul olma bilincine ulaştırmak ve dünyada barış, adalet, merhamet, doğruluk gibi erdemlerle yaşamayı öğretmektir. İslam, insanın hem bu dünyada hem de ahirette huzur ve saadet içinde olmasını hedefler. İnsanın, Allah’a tam teslimiyet ve ibadet ederek manevi ve ahlaki bir yaşam sürmesini sağlamak, İslam’ın ana gayelerinden biridir.
İslam Dininin Gayesi Nedir?
İslâmın getirdiği hükümler, insanların mutluluğunu amaçlamaktadır. Bu hükümlere uygun hareket edenler hem dünya, hem de ahiret mutluluğunu kazanacaktır.
İslâm Dini’nin Hükümleri Üç Kısımdır:
1) İmân: İnsan, iman esaslarına inanmakla manevî gıdasını almış, kalbini yanlış inançlardan temizleyerek doğru inançla süslemiş ve gerçek değerini kazanmış olur.
2) Amel: Amel, insanların yaptığı işlerdir. Amel ile ilgili hükümler ikiye ayrılır:
a) Allah’a karşı ibadet görevleri.
b) İnsanların kendi aralarındaki ilişkileri düzenleyen hükümler.
3) Ahlâk: İnsanlara karşı düşünce ve davranışlarımızı düzenleyen hükümler.
İslam Dininin Gayeleri
- Tevhid (Allah’ın Birliği): İslam’ın en temel gayesi, insanın Allah’ın birliğini (tevhid) kabul etmesi ve sadece O’na ibadet etmesidir. Bu, insanın yaratıcı ile olan ilişkisinde merkezi bir öneme sahiptir. İslam, şirki (Allah’a ortak koşmayı) reddeder ve insanların Allah’a imanla yaşamalarını öğütler.
- Adaletin Tesisi: İslam, dünyada adaleti sağlama amacını güder. Hem bireysel hem de toplumsal hayatta adalet, İslam’ın temel değerlerinden biridir. Adaletin sağlanması, zulmün, haksızlığın ve ayrımcılığın önüne geçmek için gereklidir.
- Ahlaki ve Manevi Gelişim: İslam’ın gayesi, insanın ahlaki erdemler kazanmasını ve manevi olarak olgunlaşmasını sağlamaktır. Bu nedenle dürüstlük, sadakat, sabır, merhamet, tevazu gibi ahlaki değerler, Müslümanların hayatında önemli yer tutar. İslam, bireyi kötülüklerden uzaklaştırarak güzel ahlaka yönlendirir.
- İnsanlığın Hidayeti: İslam’ın amacı, insanları doğru yola (hidayet) ulaştırmak ve onların Allah’ın emir ve yasaklarına uyarak dünya ve ahiret mutluluğunu kazanmalarını sağlamaktır. Hidayet, insanın Allah’ın rızasına uygun bir hayat sürmesi ve sapkınlıktan uzak durması demektir.
- Dünya ve Ahiret Dengesi: İslam, hem dünya hayatını hem de ahiret hayatını dengelemeyi öğretir. Dünyada çalışmayı, sorumluluklarını yerine getirmeyi, insanlara faydalı olmayı öğütlerken, ahiret hayatını unutmamayı ve orada ebedi kurtuluşu hedeflemeyi de vurgular.
- Toplumsal Barış ve Huzur: İslam’ın hedefi, insanların bir arada barış içinde yaşamalarını sağlamaktır. Müslümanlar arasında kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma esastır. İnsanlar arasında kin, nefret ve düşmanlık yerine sevgi, merhamet ve hoşgörü hakim olmalıdır.
- İnsanı Doğru Yola Ulaştırma: İslam, insanları cehaletten ve yanlış inançlardan kurtararak doğru bilgiye ve doğru inanca yönlendirme gayesini taşır. Bu, insanın yaratılış gayesini anlamasını ve hayatını bu doğrultuda düzenlemesini sağlar.
İslam Dininin Neye Hizmet Eder?
- İnsan Fıtratına Uygunluk: İslam, insanın doğasına (fıtratına) en uygun yaşam biçimini sunar. İnsanın içsel huzurunu ve manevi tatminini sağlamak için rehberlik eder. İslam’a göre insan, yaratılış itibarıyla Allah’a inanma ve O’na yönelme eğilimindedir. İslam, bu fıtratı koruyarak insanı yaratılış amacına uygun yaşamaya yönlendirir.
- Toplumsal Düzen ve Refah: İslam, adaletin ve barışın sağlandığı, herkesin haklarının korunduğu bir toplum yapısı oluşturmayı hedefler. İslam, fakirlere yardım etmeyi, zayıfları korumayı ve toplumda dayanışmayı emreder. Bu, toplumsal huzur ve refahı sağlamaya hizmet eder.
- İnsan Onurunun Korunması: İslam, insanı yüce bir varlık olarak görür ve onun onurunu korumayı hedefler. İnsan, Allah’ın yeryüzündeki halifesi olarak yaratılmıştır ve İslam, ona bu sorumluluğu hatırlatarak, insan onurunu zedeleyecek her türlü kötü davranışı yasaklar.
- Bireysel Sorumluluk ve İyilik: İslam, her bireyin kendi sorumluluğunu taşımasını ve bu sorumluluğu yerine getirirken başkalarına da iyilik yapmasını öğütler. Bireyin hem kendisi hem de toplumu için iyilik yapması, İslam’ın en önemli amaçlarından biridir.
- Ahiret İçin Hazırlık: İslam, dünya hayatını bir sınav olarak görür ve insanların ahiret için hazırlık yapmalarını öğütler. Bu dünyada yapılan iyi ya da kötü amellerin ahirette karşılığı olacağı bilinci, insanları daha sorumlu ve bilinçli bir yaşam sürmeye teşvik eder.
Sonuç olarak, İslam dininin gayesi, insanın Allah’a olan kulluk bilincini geliştirmek, bireysel ve toplumsal hayatı adalet, barış, sevgi ve merhametle düzenlemek ve insanı dünya ve ahiret mutluluğuna ulaştırmaktır. İslam, hem birey hem de toplum için en ideal hayat biçimini önerir ve insanın fıtratına uygun bir yaşam sunar.